Afta (łac. aphtosis) – otwarte owrzodzenie zlokalizowane na błonie śluzowej jamy ustnej, warg lub języka z wytworzeniem miejscowego stanu zapalnego. Może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Często afty występują z nawrotami (nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej). Jeśli pojawiają się częściej niż raz w roku, należy rozważać dodatkowe badania, celem stwierdzenia czy nie towarzyszy im inne schorzenie.
Obraz kliniczny
Owrzodzenie ma charakter płytkiej nadżerki pokrytej białym nalotem i otoczonej rumieniowatym, zapalnym obrzeżem, są bolesne. Afty mogą być różnej wielkości - od 1mm do 2cm średnicy, ale najczęściej nie przekraczają 5 mm średnicy. Mogą występować pojedynczo lub w grupach zazwyczaj na błonie śluzowej podniebienia miękkiego, policzkowej części warg i bocznych powierzchniach języka. Pojawiają się najczęściej w wieku od 10 do 40 lat. Owrzodzenia goją się samoistnie w ciągu kilku dni (tygodni) lecz możliwe są nawroty. Afty pojawiające się częściej niż raz w roku mogą sugerować nawracające aftowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (stomatitis aphtosa).
Przyczyny
Wykazano wyraźny związek pojawiania się aft z czynnikami takimi jak:
- wkładanie brudnych palców do ust,
- niektóre składniki (często sztuczne) dodawane do żywności (por. konserwant),
- stres,
- gorączka,
- urazy mechaniczne, np. podczas zabiegów stomatologicznych, podrażnienie szczoteczką do zębów podczas szczotkowania,
- przypadkowe (lub celowe – autoagresja) przygryzienie,
- alergia,
- zmiany hormonalne,
- podrażnienia wywoływane pastą do zębów (a właściwie dodecylosiarczanem sodu – jej składnikiem),
- jeśli nie stwierdzono niedoborów odpornościowych i zakażeń przede wszystkim wirusami z rodziny Herpesviridae może być rozważana nieprawidłowa reakcja immunologiczna (por. autoagresja komórek),
- niedobór witaminy B12,
- niedobór żelaza,
- niedobór kwasu foliowego,
- niektóre leki zwalczające anginę,
- zapalenia jelit,
- zakażenie wirusem zespołu nabytego braku odporności (HIV).
Afty mogą również pojawiać się wskutek zażywania silnych antybiotyków. W tym wypadku najlepszą formą zapobiegania i leczenia aft jest przyjmowanie leków osłonowych na bazie bakterii kwasu mlekowego.
Dużą rolę w zachorowaniach na aftozę nawrotową odgrywają czynniki genetyczne oraz predyspozycje rodzinne. Około 30% osób chorujących na aftozę nawrotową ma w swojej najbliższej rodzinie osobę z tą samą dolegliwością. W przypadku występowania tej choroby u obojga rodziców, wystąpienie aft u ich dzieci wiąże się z 90% ryzykiem.
Zapobieganie i leczenie
- unikać potraw oraz czynników ryzyka wywołujących nadżerki,
- unikać niedoborów witamin (szczególnie B12), żelaza, kwasu foliowego.
W przypadku wystąpienia schorzenia zaleca się płukanie jamy ustnej naparem z szałwii lub zastosowanie środków farmaceutycznych w postaci żelu zawierających kwas hialuronowy.
Źródło - Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz