Pęcherze (odgniotki) - ochronne poduszeczki z płynem

Najczęstszą przyczyną tworzenia się pęcherzy jest silne i długotrwałe tarcie jakiegoś materiału o wilgotną skórę. Kiedy tworzy się pęcherz, między dwiema warstwami skóry zbiera się bezbarwny płyn. Czasami uszkodzeniu ulega niewielkie naczynie krwionośne z sąsiedztwa - wówczas płyn może być podbarwiony krwią.
Takie pęcherze najczęściej występują na dłoniach i stopach, choć mogą powstawać także na innych częściach ciała. Do przyczyn tworzenia się pęcherzy zalicza się oparzenia (także słoneczne), różnego rodzaju wypryski i inne problemy skórne.

Jak postępować z pęcherzami - przekłuwać je? Wyciskać? A może lepiej zostawić je w spokoju? Jeśli pęcherz jest nieduży albo jeśli nie wygląda na taki, który miałby samoczynnie pęknąć - lepiej go nie ruszać. Jeżeli pozwolimy organizmowi poradzić sobie z tym problemem, czyli wytworzyć nową warstwę skóry pod ochronną poduszeczką z płynem, nie narazimy się na ryzyko zakażenia. Tymczasem nasze rady pomogą złagodzić ból i przyspieszyć gojenie. Jeżeli mamy duży pęcherz albo znajduje się on w miejscu, w którym nie można ochronić go przed uciskiem czy uszkodzeniem - należy go przekłuć i opróżnić, ale w taki sposób, żeby nie nabawić się zakażenia! Nie wolno natomiast przekłuwać pęcherzy po oparzeniach, bo w ten sposób łatwo je nadkazić.


Pęcherze - porady

• Jeżeli jest to możliwe, nie dotykaj pęcherza. Jeśli ma pęknąć - niech pęknie sam, wtedy, kiedy "dojrzeje". Uważaj, żeby pęcherz i jego okolica były czyste (przemywaj wodą i mydłem). Jeżeli powodem powstania pęcherza było tarcie (na przykład butów), możesz posmarować go wazeliną, żeby uniknąć dalszego ocierania.
• Zostawić pęcherz odkryty czy raczej zakleić go plastrem? To zależy od miejsca, w którym się znajduje. Jeżeli łatwo go uszkodzić, rozerwać czy naciskać - przylep plaster z opatrunkiem i zmieniaj go przynajmniej raz dziennie. Jeżeli pęcherz zrobił się w bezpiecznym miejscu - nie zaklejaj go, a szybciej się zagoi.
• Możesz zabezpieczyć pęcherz moleskinem - miękką, samoprzylepną poduszeczką dostępną w aptekach. Po 2 dniach ostrożnie odklej zabezpieczenie, aby nie rozerwać delikatnej skóry.
• Na noc zdejmij z pęcherza wszystkie osłony, niech uszkodzona powierzchnia skóry oddycha - to przyspiesza gojenie. Jeżeli pęcherz jest w takim miejscu, że mógłbyś go uszkodzić - wówczas załóż także na noc lekki opatrunek.
• Posmaruj pęcherz kremem z wyciągiem z nagietka lekarskiego - ma on właściwości przyspieszające gojenie. Żeby do kremu nie przylepiały się drobiny kurzu i brudu - zabezpiecz miejsce plastrem albo opatrunkiem z gazy.
• Jeśli nie masz kremu z nagietka, posmaruj pęcherz żelem z aloesu i zalep plastrem. Najlepiej użyj do tego żelu świeżo wyciśniętego z liści aloesu: przetnij liść na pół i wyciśnij. W aptekach możesz kupić kremy i emulsje zawierające te same składniki - ale świeży żel jest lepszy, ponieważ nie zawiera alkoholu i innych dodatków, mogących wysuszać skórę.
• Spróbuj maści na hemoroidy. Takie maści zawierają składniki zmniejszające uczucie pieczenia, a także chronią skórę.
• Ulgę może przynieść również flanelowa szmatka. Zmocz ją w zimnej wodzie, wykręć i przyłóż do pęcherza.
• Jeśli pęcherz przypadkiem pęknie, umyj go wodą z mydłem, posmaruj maścią przyspieszającą gojenie i załóż opatrunek; 4 razy dziennie zdejmuj opatrunek i przemywaj to miejsce mieszaniną olejku z drzewa herbacianego (z melaleuki skrętolistnej) i oleju roślinnego (w stosunku 1 do 3). To pomoże usunąć bakterie i zapobiegnie infekcjom.
• Naucz się mądrze usuwać pęcherze. Przekłuwaj pęcherz tylko wtedy, kiedy jest to absolutnie konieczne - jeśli jest bardzo duży albo jeśli zrobił się w takim miejscu, gdzie nie da się uniknąć rozerwania.
• Wysterylizuj igłę - chwyć ją za pomocą szczypczyków czy pęsety i przytrzymaj chwilę w płomieniu, aby jej koniec rozżarzył się. Poczekaj, aż ostygnie. Przemyj pęcherz i jego okolice spirytusem lekarskim albo innym płynem antyseptycznym.
• Otwórz opakowanie sterylnej gazy i delikatnie rozłóż ją na pęcherzu. Przekłuj brzeg pęcherza, poruszając igłą także na boki, a potem wyciśnij z niego płyn, naciskając gazą. Nie rozrywaj ani nie usuwaj górnej warstwy skóry, spod której wycisnąłeś płyn - chroni ona bardzo wrażliwy obszar pod spodem.
• Posmaruj przekłuty pęcherz maścią pielęgnacyjną, taką jak Alantan, a potem załóż czysty opatrunek. Możesz użyć specjalnych substancji tworzących warstwę sztucznej skóry, na przykład Oxycortu w aerozolu. W aptekach kupisz też plastry z masą hydrokoloidową - gotowe bądź do przycięcia na wymiar.
• Jeśli pęcherz ponownie napełnia się płynem, przekłuj go i osusz w ten sam sposób.
• Aby przyspieszyć gojenie, użyj kremu z nagietka lekarskiego z witaminą E. Natnij kapsułkę z witaminą E, wyciśnij olejek, wymieszaj go w równych proporcjach z kremem z nagietka i posmaruj tym pęcherz. Kiedy wsiąknie - posmaruj ponownie. Zabieg ten możesz powtarzać nawet przez tydzień.
• Przede wszystkim profilaktyka. Nie kupuj butów "w ciemno" - zawsze przymierz je przed kupieniem. Przymierzaj buty na skarpetki takiej samej grubości, w jakich potem będziesz chodzić.
• Kupuj buty po południu. W ciągu dnia, zwłaszcza jeśli dużo chodzisz, stopy nieco puchną - buty kupione przed południem mogą się okazać wieczorem o pół numeru za małe.
• Nowe buty muszą mieć trochę luzu w palcach. Kiedy stoisz wyprostowany, między najdłuższym palcem stopy a noskiem buta powinno być przynajmniej 1/2 centymetra miejsca.
• Na długie spacery czy górskie wędrówki zakładaj po dwie pary skarpet, żeby zmniejszyć tarcie stopy o but. Bezpośrednio na stopy zakładaj cienkie skarpetki, dobrze odprowadzające pot, a na nie - nieco grubsze, najlepiej obie pary bawełniane.
• Jeśli twoje stopy bardzo się pocą, używaj antyperspirantu. Na suchszych stopach rzadziej robią się pęcherze.
• Miejsca, w których najłatwiej powstają pęcherze, posmaruj przed włożeniem skarpetek wazeliną albo gęstą oliwką do pielęgnacji niemowląt.
• Żeby uniknąć powstawania pęcherzy na rękach, w czasie prac ogrodowych zakładaj miękkie, skórzane rękawiczki. Jeśli po każdym skopaniu grządek - nawet w rękawiczkach - masz pęcherze na rękach, kup łopatę czy motykę o grubszej rączce. Możesz także poszukać narzędzi ogrodniczych o rączkach wyłożonych elastycznym wykończeniem.
• Pęcherze na rękach to także problem tenisistów i osób uprawiających podobne sporty. Jeśli problem wciąż powraca, idź do sklepu sportowego i zapytaj o możliwość zmiany uchwytu twojej rakiety albo owinięcia go specjalnymi taśmami - miękkimi i dobrze przylegającymi.

Jeśli pęcherz jest bardzo duży - ma ponad 5 centymetrów średnicy - powinieneś pokazać go lekarzowi. Koniecznie idź do lekarza, jeśli pojawiają się jakiekolwiek objawy zakażenia - na przykład ból, który nie zmniejsza się z czasem, wzrost temperatury albo zaczerwienienie, przekraczające granice samego pęcherza. Jeśli z pęcherza sączy się płyn, który nie jest wodnisty, ale gęsty albo ma nieprzyjemny zapach - to także niepokojący objaw. Czasami pęcherzyki świadczą o wystąpieniu chorób - na przykład ospy wietrznej, jakiegoś wyprysku, liszajca - dlatego dobrze, żeby obejrzał je lekarz.