Zapalenie oskrzeli - śluzówka oskrzeli ulega obrzękowi, rzęski...

Krótkotrwałe zapalenie oskrzeli to zwykle skutek infekcji wirusowej lub bakteryjnej, choć może także być wywołane przez alergeny. Śluzówka oskrzeli ulega obrzękowi, rzęski (mikroskopijne włoski, które "wymiatają" z dróg oddechowych ciała obce) zostają unieruchomione. W oskrzelach zbiera się śluz, co powoduje kaszel. Możemy odczuwać bolesność gardła, skrócenie oddechu, świsty, możemy się pocić, mieć dreszcze, czuć się bardzo zmęczeni.
Często zapaleniu towarzyszy wysoka gorączka. Objawy te ustępują zwykle po 10 dniach. Natomiast przewlekłe zapalenie oskrzeli może trwać nawet całe życie. Najczęściej jego przyczyną jest palenie papierosów oraz długotrwałe pozostawanie w zapylonym środowisku. 

Podstawowym celem jest rozrzedzenie wydzieliny zbierającej się w oskrzelach i płucach - tak, aby można było ją wykrztusić, czyli usunąć z oskrzeli. Co ma bezpośredni dostęp do płuc? Oczywiście powietrze, którym oddychamy - dlatego też pierwszą metodą, po którą warto sięgnąć, są inhalacje - to znakomity sposób oczyszczenia dróg oddechowych. Pomocna w usuwaniu zalegającego śluzu może być odpowiednia dieta. Jednak samo usuwanie wydzieliny to za mało - trzeba także poradzić sobie z bakteriami, które wywołują chorobę.

Zapalenie oskrzeli - porady

• Wdychaj parę. Dobrze jest po prostu wziąć długi, gorący prysznic. Możesz także wlać trochę wrzątku do naczynia, pochylić się i oddychać głęboko, z ręcznikiem tak zarzuconym na głowę, aby stworzyć "parowy namiot". Jeśli do parówki chcesz użyć właśnie zagotowanej wody z czajnika - po nalaniu jej do naczynia poczekaj chwilę, żeby bardzo gorąca para nie oparzyła ci twarzy. Wdychanie gorącej pary pomoże ci rozrzedzić wydzielinę w płucach i odkrztusić ją. Możesz też kupić w aptece bardzo prosty w użyciu inhalator - specjalny kubek z dwojgiem uszu i nakładką na twarz.
  
• Aby parową inhalację uczynić jeszcze skuteczniejszą, dodaj do wody kilka kropli olejku eukaliptusowego albo sosnowego. Eukaliptus pomaga rozrzedzić wydzielinę, działa także bakteriobójczo. Olejek sosnowy natomiast działa jak naturalny środek wykrztuśny, który pomaga usunąć wydzielinę z oskrzeli.
• W sypialni - zwłaszcza zimą, kiedy działa ogrzewanie - włączaj na noc nawilżacz powietrza. Pamiętaj, aby czyścić nawilżacz i wymieniać w nim filtr zgodnie z instrukcją obsługi - inaczej w zbiorniku mogą mnożyć się bakterie i zarodniki pleśni.
• Jeśli często miewasz zapalenie oskrzeli, najlepszy byłby nawilżacz ultradźwiękowy, emitujący chłodzącą mgiełkę wodną. Nawilżacz powinien działać cały czas - w dzień i w nocy - kiedy jesteś w pomieszczeniu.
• Jedz ostrą paprykę, potrawy z ostrym sosem salsa i inne pokarmy doprawiane pieprzem kajeńskim. Ostre przyprawy rozrzedzają wydzielinę w płucach i oskrzelach i dzięki temu ułatwiają jej odkrztuszanie.
• Żeby środki wykrztuśne (czy to naturalne, czy kupione w aptece) mogły ci pomóc, musisz pić dużo płynów - co najmniej 8 dużych szklanek dziennie. Najlepiej pić po prostu wodę. Unikaj natomiast alkoholu i napojów zawierających kofeinę, które wysuszają organizm i sprawiają, że wydzielina staje się gęstsza i trudniejsza do odkrztuszenia.
• Pij napar z dziewanny - to tradycyjny sposób na wszelkie problemy z drogami oddechowymi. Dziewanna drobnokwiatowa zawiera składniki wykorzystywane w syropach wykrztuśnych, między innymi saponiny, które ułatwiają odrywanie się wydzieliny i jej odkrztuszanie, a także substancje łagodzące podrażnione śluzówki. W niewielkim garnku zagotuj szklankę wody, zdejmij z ognia i wsyp 2 łyżeczki suszonych kwiatów dziewanny. Po 10 minutach odcedź i wypij napar. Możesz pić do 3 szklanek dziennie.
• Mleko - pić albo nie pić, oto jest pytanie. Coraz częściej można spotkać się z opiniami, że krowie mleko stymuluje wytwarzanie śluzu w górnych i dolnych drogach oddechowych, a także w jelitach (teoria głosi, że cielęta potrzebują tej dodatkowej ilości śluzu właśnie w jelitach, aby chronił je przed silnymi kwasami żołądkowymi). Większość naukowców twierdzi jednak stanowczo, że nie ma żadnego związku między mlekiem i ilością wydzieliny w drogach oddechowych. Pamiętaj, że rezygnując z picia mleka, robisz sobie więcej szkody niż pożytku, bo zmniejszasz ilość przyjmowanego wapnia.
• N-acetylecysteina (NAC), jedna z postaci aminokwasu zwanego cysteiną, pomaga rozrzedzić wydzielinę i unikać nawrotów zapalenia oskrzeli. Co ciekawe, jest także skutecznym antidotum na zatrucie paracetamolem. NAC można kupić bez recepty w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością, w kapsułkach po 600 miligramów. Zażywaj kapsułkę dziennie na pusty żołądek. Nawet jeśli zapalenie szybko mija - kontynuuj przyjmowanie NAC jeszcze kilka tygodni po ustaniu kaszlu.
• Warto też stosować środki ziołowe, które wspomagają układ odpornościowy i zwalczają bakterie i wirusy. Takie działanie mają jeżówka i traganek. Zażywaj 4 razy dziennie po 200 miligramów każdego z nich przy ostrym zapaleniu oskrzeli, a 2 razy dziennie, jeśli choroba ma charakter przewlekły.
• W przypadku ostrego ataku zapalenia oskrzeli pij napar z tymianku pospolitego - on także pomaga rozrzedzić wydzielinę. Zaparz 1-2 łyżeczki tymianku w szklance wrzątku (jeśli nie odpowiada ci smak tego naparu, możesz posłodzić go miodem). Pij 3-4 szklanki dziennie. Inne zioła, które można mieszać z tymiankiem albo stosować jako alternatywę, to hyzop lekarski, babka lancetowata, dzięgiel litwor i słonecznik. Sposób zaparzania - taki sam, jak w przypadku tymianku.
• Podstawowe zalecenie, jeśli chcesz uniknąć przewlekłego zapalenia oskrzeli: nie pal, a jeśli jesteś palaczem - jak najszybciej rzuć palenie. Jest wiele ośrodków i programów pomagających w walce z tym nałogiem. Równie szkodliwe jest wdychanie dymu z papierosa palonego przez kogoś - unikaj więc zadymionych miejsc, wybieraj lokale dla niepalących, proś palaczy, żeby palili z dala od ciebie.
• Jeśli w pracy jesteś narażony na kontakt z kurzem, dymem, oparami - pamiętaj, że to także może się skończyć przewlekłym zapaleniem oskrzeli. Koniecznie zakładaj zawsze maskę przeciwpyłową czy ubranie ochronne, aby jak najdokładniej filtrować powietrze, którym oddychasz.
• Zmniejsz ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie oskrzeli - często myj ręce i trzymaj je z dala od twarzy, zwłaszcza jeśli przebywasz w towarzystwie osoby przeziębionej.
• Chroń płuca przed szkodliwymi drobnoustrojami i alergenami - regularnie przeczyszczaj nos i zatoki roztworem soli. (zob. Alergie).
• Witamina C pomaga zwalczać infekcje wirusowe. Najlepiej działa, jeśli przyjmujemy ją razem z flawonoidami. Zażywaj 2 razy dziennie do 500 miligramów witaminy C i 250 miligramów flawonoidów.

Jeżeli kaszel nie pozwala ci spać albo normalnie funkcjonować - zapisz się na wizytę do lekarza. Zrób to także, jeśli masz problemy z oddychaniem, pojawi się gorączka, jeśli kaszlesz krwią lub żółtą albo zieloną wydzieliną. Nieleczone zapalenie oskrzeli może przejść w zapalenie płuc. Jeżeli podejrzewasz, że zapalenie oskrzeli rozwinęło się u twojego dziecka - nie wahaj się, idź z dzieckiem do lekarza albo wezwij go do domu.

Kiedy męczy cię kaszel, naturalne wydaje się sięgnięcie po środek przeciwkaszlowy. To nie zawsze jest dobry pomysł! Jeśli kaszel jest mokry, jeśli odkrztuszasz dużo wydzieliny - to bardzo dobrze, twoje oskrzela i płuca oczyszczają się w ten sposób z nadmiaru śluzu. Zamiast środka przeciwkaszlowego zażyj raczej lekarstwo wykrztuśne - jego zadaniem jest rozrzedzać wydzielinę i ułatwiać jej odrywanie się od ścianek oskrzeli. Środki wykrztuśne (na przykład Guajazyl czy Apitussic) zawierają najczęściej gwajafenezynę. Większość lekarzy uważa jednak, że najskuteczniejszym sposobem rozrzedzenia wydzieliny jest picie dużej ilości płynów (jest to konieczne także w przypadku przyjmowania środków wykrztuśnych).