Niestrawność

Niestrawność to termin pod którym kryje się cały wachlarz nieprzyjemnych objawów. Najczęściej mamy do czynienia z niestrawnością, gdy zjedzony pokarm nie przechodzi przez układ trawienny tak gładko i sprawnie, jak powinien. Typowymi objawami są nudności, zgaga (kiedy kwasy żołądkowe cofają się do przełyku), ból brzucha, wzdęcia. Powodów niestrawności może być wiele - na przykład jedzenie zbyt dużo lub zbyt szybko, jedzenie pokarmów, których organizm nie toleruje, oraz nadmiar kwasów żołądkowych lub niewystarczająca ich ilość.
Już nasi praprapra dziadkowie korzystali z tradycyjnych metod - i dla nas też one mogą okazać się skuteczne. Niezależnie jednak od metod doraźnego radzenia sobie z niestrawnością, musimy uważnie przyjrzeć się temu, co jemy, jak często i ile. Może także warto zastanowić się nad strojem: ubrania zbyt obcisłe w pasie uciskają brzuch, wypychając treść żołądka do góry.

Niestrawność - porady

• Imbir lekarski od wieków używany był jako remedium na problemy żołądkowe i nudności. Nie wiadomo dokładnie, jaki jest mechanizm jego działania, ale udowodniono, że zawarte w nim składniki wspomagają trawienie i działają przeciwskurczowo. Imbir można przyjmować w postaci kapsułek - 2 razy dziennie zażywaj kapsułki po 250 miligramów po jedzeniu. Możesz także po posiłku zjeść kilka kawałeczków kandyzowanego korzenia imbiru albo wypić rozgrzewający kubek imbirowej herbatki. Aby przygotować imbirową herbatkę, wymieszaj łyżeczkę świeżo startego korzenia imbiru w szklance wrzątku, odczekaj 10 minut, odcedź i wypij.
  
• Także rumianek pospolity stosowany jest od pokoleń jako lekarstwo na niestrawność. Najlepiej przyjmować go w postaci uspokajającej rumiankowej herbatki - torebki gotowe do zaparzania można kupić w każdej aptece lub w sklepie zielarskim. Pij rumianej 3 razy dziennie przed posiłkami.
• Olejek z mięty pieprzowej uspokaja skurcze żołądka i pomaga łagodzić wzdęcia. Najlepiej zażywać kapsułki o przedłużonym działaniu - 1-2 kapsułki 3 razy dziennie po jedzeniu. Ale uwaga - jeśli masz zgagę, mięta nie jest najlepszym wyborem, może bowiem pogłębić objawy refluksu. Jeżeli przyjmujesz jakieś lekarstwa na niestrawność, nie stosuj ich razem z olejkiem miętowym. (Uwaga Przyjmowanie olejków zawierających substancje o wysokim stężeniu może być groźne, więc zalecaną liczbę kropli rozcieńcz, na przykład w szklance wody). Jeśli zażywasz cyklosporynę (lekarstwo na reumatoidalne zapalenie stawów), zapytaj lekarza, czy możesz przyjmować olejek z mięty pieprzowej.
• Możesz także, zamiast łykać kapsułki, zaparzyć aromatyczną herbatkę miętową i pić ją na zakończenie posiłku. Szklanką wrzątku zalej łyżeczkę suszonych liści mięty albo torebkę ekspresowej herbatki miętowej. Odczekaj 10 minut i odcedź.
• Żuj i połykaj nasiona kopru włoskiego lub kminku, kiedy masz niestrawność albo po zjedzeniu dużego czy szczególnie pikantnego posiłku, który może ją wywołać. Nasiona te zawierają dobroczynne olejki - łagodzą one skurcze jelit, redukują nudności i pomagają kontrolować wzdęcia.
• Sporządź napar z nasion. Wymieszaj w równych proporcjach nasiona kopru włoskiego, kminku i biedrzeńca anyżu (anyżku). Łyżeczkę tej mieszanki parz w szklance wrzątku przez 2-3 minuty. Potem odcedź i podziel na 2-3 porcje. Pij przed posiłkami.
• Starożytni Grecy na przeciążony przewód pokarmowy stosowali lukrecję gładką - a współczesne badania potwierdzają ich racje. Lukrecja bywa wykorzystywana na wiele dolegliwości - od problemów menstruacyjnych po infekcje dróg oddechowych. Lukrecja odglicyryzowana (zwana z angielska DGL) ma dobroczynny wpływ na przewód pokarmowy - łagodzi podrażnienie żołądka i niestrawność, pokrywając ochronną warstwą śluzówkę żołądka i przełyku. DGL można kupić jako kapsułki, ale skuteczniejsza jest w postaci wafli do żucia (w Polsce są jeszcze niedostępne, ale można je kupić w innych krajach), bo najlepiej działa w kontakcie ze śliną. Żuj 3 razy dziennie po 2-4 wafle (po 380 gramów każdy) na 30 minut przed posiłkami. (Uwaga Jeśli masz wysokie ciśnienie krwi, nie zażywaj lukrecji w czystej postaci - zawiera ona kwas glicyryzynowy, który może je jeszcze podnieść; kwas ten wchodzi także w reakcję z niektórymi lekami moczopędnymi zapisywanymi chorym na nadciśnienie).
• Rozmieszaj łyżeczkę sody oczyszczonej w szklance wody i wypij. Soda neutralizuje kwasy żołądkowe i pozwala uwolnić się od bolesnych wzdęć (jest wiatropędna). Czasami jednak zdarza się, że sama soda oczyszczona produkuje nadmiar gazów w żołądku - dlatego eksperci zalecają dodawanie do tego napoju kilku kropli soku cytrynowego. (Uwaga Nie sięgaj po sodę oczyszczoną, jeśli jesteś na diecie niskosodowej).
• Spróbuj wypić łyżeczkę jabłkowego octu winnego wymieszaną w 1/2 szklanki wody - zwłaszcza po obfitym lub ciężkostrawnym posiłku. To pomoże ci w trawieniu jedzenia (szczególnie jeśli niestrawność wynika z braku dostatecznej ilości kwasów żołądkowych). Napój możesz posłodzić odrobiną miodu.
• Niektórzy ludzie twierdzą, że wypicie szklanki gorącej wody przynosi ulgę w niestrawności.
• Ciepłe piwo imbirowe albo po prostu lemoniada czy cola (ale bez gazu!) także łagodzą niestrawność. Gazowana cola (lub inne napoje) raczej nie pomogą - poczekaj, aż gaz się ulotni.
• Soki owocowe mogą powodować wzdęcia i ból brzucha. Zawierają fruktozę - cukier, którego żołądek nie trawi, a który ulega rozkładowi dopiero w jelicie grubym (dzięki działaniu żyjących tam bakterii). Niestety - to może powodować wzdęcia. Jeśli zatem pijesz soki owocowe - pij nie więcej niż 150 mililitrów na raz (2/3 szklanki), najlepiej podczas jedzenia.
• Jeśli czujesz się ciężki i masz wzdęcia po produktach mlecznych, być może problemem jest nietolerancja laktozy, czyli niemożność trawienia cukru mlecznego. Przeprowadź prosty test: wypij 2 szklanki mleka i sprawdź, czy wywoła to przykre objawy. Jeśli tak - usuń produkty mleczne ze swojej diety albo kupuj produkty pozbawione laktozy. Jeśli lubisz mleko i nie chcesz z niego zrezygnować, postaraj się zdobyć (na przykład przez internet) laktazę - enzym rozkładający laktozę - i dodawaj ją do mleka przed wypiciem. Albo... pij mleko sojowe.
• Jedz powoli i z namysłem. Łapczywość sprawia, że połykasz duże, źle pogryzione kawałki pożywienia (trudne do trawienia), a także więcej powietrza, co może wpływać na wzdęcia. Co więcej - jeśli jesz szybko, pogryziony pokarm nie pokrywa się dokładnie śliną, co także ma wpływ na procesy trawienne.
• Ostatni większy posiłek jedz nie później niż 3 godziny przed snem. Układ trawienny działa najlepiej, kiedy jesteś wyprostowany i ruszasz się, a nie wtedy, kiedy leżysz nieruchomo.

Masaż brzucha przynosi ulgę w niestrawności. Kiedy masujesz dolną część brzucha, pomagasz gazom i produktom trawienia przemieszczać się w stronę naturalnego wyjścia. To rzeczywiście może pomóc zlikwidować wzdęcia i zaparcie.

Jeśli niestrawność - mimo stosowania domowych metod - męczy cię dłużej niż 2 tygodnie, powinieneś iść do lekarza. Potrzebujesz natychmiastowej pomocy medycznej, jeśli masz nudności, którym towarzyszy pocenie się albo ból w klatce piersiowej - być może to nie jest niestrawność, tylko sygnał zawału serca (tak zwana maska brzuszna zawału). Inne niepokojące objawy to na przykład ból brzucha w połączeniu z czarnymi lub krwistymi stolcami albo krwiste wymioty. Czarne stolce możesz mieć także wtedy, kiedy zażywasz Pepto-Bismol albo suplementy pokarmowe zawierające żelazo. Jeśli czarne stolce połączone są z bólem brzucha, mogą być sygnałem krwawienia wewnątrzjelitowego. Idź do lekarza, jeżeli masz problemy z jedzeniem i nie możesz przełykać.