Nie męcz siebie i innych! Zwalcz uporczywy KASZEL

Najczęstszą przyczyną kaszlu jest przeziębienie albo - jeśli mamy pecha - grypa. Infekcja górnych dróg oddechowych powoduje obrzęk i podrażnienie śluzówki górnych dróg oddechowych, często także powstaje gęsta wydzielina, którą usuwamy z organizmu kaszląc. Są dwa rodzaje kaszlu. Mokry, usuwający wydzielinę - to zwykle objaw alergii, przeziębienia albo innych infekcji dróg oddechowych. Suchy także może być efektem przeziębienia, ale często powodują go inne czynniki - dym tytoniowy, kurz, różne dymy i opary oraz inne drażniące czynniki. Taki kaszel jedynie podrażnia śluzówki, co z kolei wywołuje kolejne ataki suchego kaszlu.

Męczy nie tylko nas - kaszel daje się we znaki także naszym najbliższym, osobom siedzącym przed nami w kinie, publiczności usiłującej słuchać gitarowego solo na koncercie... Jeśli mamy tak zwany mokry kaszel, czyli kaszel z odkrztuszaniem - nie należy go blokować; w ten sposób organizm radzi sobie z usuwaniem nadmiaru wydzieliny z płuc i oskrzeli. Taki kaszel trzeba wręcz wspomagać, aby jak najszybciej pozbyć się szkodliwej wydzieliny blokującej drogi oddechowe. Inaczej rzecz wygląda z kaszlem suchym - ten warto powstrzymywać, stosując środki przeciwkaszlowe, które pokrywają gardło ochronną warstwą i likwidują podrażnienia.

W większości przypadków kaszel mija po 7-10 dniach. Jeżeli jednak trwa dłużej niż 4 tygodnie, jeśli wykrztuszasz zieloną albo - co gorsza - krwistą wydzielinę, powinieneś iść do lekarza. Kaszel może być objawem poważniejszych chorób, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc czy astma. Może także być objawem zawału serca, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu skrócenie oddechu, świsty oraz obrzęk okolicy kostek. Jeżeli czujesz ostry ból w płucach, masz gorączkę przekraczającą 38 stopni Celsjusza i kaszel utrzymujący się dłużej niż 3 dni - możesz mieć zapalenie płuc. Jeśli podobne objawy ma dziecko albo osoba starsza - nie czekaj 3 dni, idź z chorym do lekarza.

Dziecko chore na błonicę (zwaną też krupem) albo na zapalenie krtani ma tak zwany szczekający kaszel, często nasilający się w nocy. Błonica nie jest bardzo niebezpieczną chorobą u dzieci starszych, jednak dla dziecka poniżej 3 roku życia może wręcz stanowić poważne zagrożenie. W obu przypadkach dziecko powinno oddychać bardzo wilgotnym powietrzem. Idź do łazienki, puść z prysznica najgorętszą wodę, jaką możesz, napełnij nią wannę - tak, aby powietrze w łazience było pełne pary. Niech dziecko oddycha parą, aż kaszel złagodnieje. Jeśli to nie pomaga - albo jeśli dziecko ma kłopoty z oddychaniem - dzwoń po pogotowie lub zawieź dziecko jak najszybciej na izbę przyjęć do najbliższego szpitala.


Jeśli kaszel męczy cię głównie po posiłkach, a także w nocy lub kiedy się położysz, być może nie chodzi o płuca czy oskrzela, ale o układ pokarmowy. Zgaga ma miejsce wtedy, kiedy kwasy żołądkowe cofają się do dolnej części przełyku, powodując podrażnienie delikatnej tkanki, co także może być przyczyną kaszlu. Może się wtedy okazać, że środki zwalczające zgagę pomagają również na związany z nią kaszel.

Rady na kaszel

• Ssij tabletki przeciwkaszlowe, a jeśli ich nie masz - zwykłe cukierki. Ssanie pobudza wydzielanie śliny i jej częste przełykanie, co łagodzi podrażnienia.
• Spróbuj szanty zwyczajnej. To zioło o słodko-kwaśnym smaku działa jak środek wykrztuśny, pobudza odruch kaszlu i pomaga usunąć wydzielinę z oskrzeli. W aptekach i sklepach zielarskich można kupić bez recepty mieszankę szanty z anyżkiem.
• Jeśli męczy cię suchy kaszel, ssij drażetki z rdestu wielkokwiatowego; kupisz je w aptekach bez recepty. Leki na bazie rdestu zawierają specyficzną, żelowatą substancję, która pokrywa podrażnione gardło i zmniejsza odruch kaszlu.
• Wymieszaj 2 łyżki soku cytrynowego z łyżką miodu i dodaj szczyptę pieprzu kajeńskiego (papryki cayenne). Miód pokrywa podrażnione gardło ochronną warstwą, sok cytrynowy łagodzi stan zapalny i dostarcza organizmowi witaminę C. Pieprz kajeński zwiększa miejscowy przepływ krwi w tkankach gardła, przyspieszając w ten sposób proces gojenia. Zamiast pieprzu możesz użyć trochę świeżo startej cebuli. Cebula zawiera substancje lekko drażniące, które pobudzają odruch kaszlu i pomagają oczyścić górne drogi oddechowe z wydzieliny.
• Inny syrop z cebulą: obierz i posiekaj drobno 6 średnich cebul, wymieszaj je z 4 łyżkami miodu; miseczkę z mieszanką umieść na garnku z gotującą wodą. Przykryj i pozostaw tak na 2 godziny. Następnie odcedź i pij łyżkę płynu co 2-3 godziny.
• Przed snem wymieszaj trochę syropu z czarnej porzeczki z odrobiną porto. Czarna porzeczka zawiera dużo witaminy C i działa łagodząco, a alkohol pomoże ci spokojnie zasnąć.
• Syrop łagodzący ból gardła: do szklanki płynnego miodu dodaj 5-6 goździków (wysuszone pąki kwiatowe goździkowca korzennego) i wstaw na noc do lodówki. Rano wyjmij goździki i raz na jakiś czas zażywaj łyżeczkę miodu. Substancje zawarte w goździkach zmniejszają ból, a miód łagodzi stan zapalny.
• Nasi dziadkowie na problemy z gardłem używali tak zwanych kamyków - cukierków przypominających nieco kamyki z plaży. Jeden z przepisów radził wymieszać pudełko "kamyków", 50 dekagramów rodzynek, sok z 3 cytryn, 1/2 szklanki cukru i ... tyle whisky, żeby powstał gęsty syrop. Kłopot z tymi bardzo twardymi cukierkami polega na tym, że zanim rozpuszczą się w syropie - mija kilka tygodni...
• Znacznie szybciej skorzystasz z syropu z lobelli (stroiczki) - kupisz go w niektórych aptekach i sklepach zielarskich. Inne proste syropy zawierają na przykład ipekakuanę (wymiotnicę), syrop z cebuli morskiej, olejek mięty pieprzowej, a nawet chloroform. Znany jest także syrop z czarnej porzeczki i gliceryny.
• Dobrze działa łyżeczka octu malinowego - dodaj ją do soku, jeśli nie odpowiada ci smak octu. Octem malinowym możesz również płukać bolące gardło.
• Syrop z dzikiej róży także pokrywa gardło ochronną, łagodzącą warstwą, a przy tym zawiera mnóstwo witaminy C.
• Napar z rumianku ułatwia zaśnięcie, a inhalacje pomagają radzić sobie z kaszlem i katarem. Możesz postawić na kaloryferze naczynie z naparem rumianku - to także metoda łagodnej inhalacji (dla wszystkich znajdujących się w pokoju).
• Tymianek pospolity jest naturalnym środkiem wykrztuśnym, który zawiera także substancje tonizujące układ oddechowy. Przyrządź herbatkę z 2 łyżeczek świeżego tymianku (albo łyżeczki suszonego) i szklanki gorącej wody. Niech naciąga przez 5 minut, potem odcedź, ewentualnie dodaj miodu do smaku i wypij.
• Aromatycznego hyzopu lekarskiego używano w różnego rodzaju nalewkach i syropach już w czasach biblijnych. Napar z suszonych kwiatów hyzopu łagodzi kaszel, pomaga także w zapaleniu oskrzeli i atakach astmy. Można go pić do 3 razy dziennie.
• Wypij szklankę naparu z prawoślazu lekarskiego. Prawoślaz zalany wodą wydziela gęstą, kleistą substancję, która pokrywa podrażnione tkanki gardła, ale także rozcieńcza wydzielinę w płucach i oskrzelach, ułatwiając jej odkrztuszanie. W szklance gorącej wody parz przez 10 minut 2-3 gramy suszonych liści prawoślazu. Przed wypiciem - odcedź; 3 szklanki dziennie powinny pomóc.
• Do szklanki gorącej wody dodaj 45 kropli nalewki z lukrecji gładkiej; pij 3 razy dziennie. Lukrecja rozrzedza wydzielinę i łagodzi skurcze oskrzeli. (Uwaga Nie zażywaj lukrecji dłużej niż kilka tygodni, może bowiem zwiększyć ciśnienie krwi).
• Specjaliści ajurwedy, tradycyjnej medycyny indyjskiej, proponują herbatkę, którą można pić kilka razy dziennie. Do szklanki gotującej się wody wsyp 1/2 łyżeczki mielonego imbiru i po szczypcie zmielonego cynamonu i goździków. Zamieszaj, zdejmij z ognia i pij gorący napój.
• Kup maść zawierającą kamforę albo mentol i smaruj nią gardło i klatkę piersiową. Ułatwi to oddychanie. Klasycznym przedstawicielem takiej maści jest Vicks VapoRub; najlepiej używać jej przed snem. Możesz też przygotować napar z liści eukaliptusa gałkowego (ewentualnie dodać do niego olejek eukaliptusowy) i wdychać opary ustami i nosem - działa podobnie. Sam olejek możesz wcierać w gardło i klatkę piersiową 2 razy dziennie.
• Jeśli nie masz pod ręką żadnej maści, zrób okład z gorczycy. Wymieszaj zmielone ziarna gorczycy z mąką w stosunku 1 do 2, a potem dodaj tyle wody, żeby powstała pasta. Rozsmaruj tę pastę na szmatce, złóż tkaninę na pół. Zabezpiecz skórę wazeliną, a potem przyłóż kompres z gorczycy (nie przykładaj go bezpośrednio na skórę, bo może cię poparzyć!). Co jakiś czas sprawdzaj, jak zachowuje się skóra - jeśli zaczyna się czerwienić albo jest podrażniona, zdejmij okład. Zamiast wody możesz użyć białka jaja - kompres jest wtedy łagodniejszy i raczej nie poparzy.
• Jeśli od ciągłego kaszlu boli cię już gardło, spróbuj opanować nową technikę kasłania. Kiedy poczujesz odruch kaszlu, postaraj się rozłożyć go na raty - najpierw kilka lekkich, spokojnych kaszlnięć, a na końcu jedno silne. Pierwsze - popchną wydzielinę w górę i przemieszczą ją, ostatnie - usunie wydzielinę.
• Zastosuj technikę "perkusyjną". Połóż się na brzuchu, na twardym łóżku albo na podłodze. Poproś kogoś, żeby złożonymi dłońmi rytmicznie uderzał cię w plecy, poczynając od dołu pleców i posuwając się w kierunku szyi. Powtórzcie to kilka razy, aż poczujesz, że łatwiej ci się odkrztusza wydzielinę.
• Aby zapobiec kaszlowi w nocy, nawilżaj powietrze w sypialni. Używaj nawilżacza, szczególnie zimą.